Huidverblekers nader bekeken

Pigmentvlekken in het gezicht of op het lichaam kunnen erg ontsierend zijn. Uiteraard is men ze liever kwijt dan rijk en één van de meest simpele en goedkope manieren om dit te doen is met verblekende producten, zgn. ‘lightning creams’ of ‘bleaching creams’.

Een stof die al sinds jaar en dag wordt ingezet als huidverbleker is hydroquinone of hydrochinon. In de natuur komt de stof voor in veel planten maar ook in koffie, thee, bier en wijn.

Hydroquinone remt de vorming van melanine in de huid en gaat daardoor pigmentvlekken doen vervagen. Melanine wordt door de huid aangemaakt. In de zomer zorgt het voor ons mooie bruine kleurtje. Als melanine gelijkmatig wordt aangemaakt dan worden we egaal bruin. Er zijn echter tal van factoren – zoals zonschade, hormonen, acne, slecht genezen wondjes, … -  die dit proces kunnen verstoren en dan ontstaan er pigmentvlekken.

Hydroquinone bleekt de huid niet maar voorkomt het ontstaan van pigmentvlekken door het neutraliseren van het enzym 'tyrosane'. Het enzym dat in onze huid verantwoordelijk is voor de aanmaak van pigment.

Hydroquinone is echter zeker geen onomstreden ingrediënt. Voorstanders beroepen zich op het feit dat hydroquinone reeds jaren, door de meest gerenomeerde dermatologen, zonder noemenswaardige problemen wordt ingezet (1) (2). De tegenstanders wijzen op het irritatieve karakter van de stof. Hydroquinone zou huidbeschadigend werken en zelfs cancerogeen zijn. We citeren uit het “Journal of cosmetic dermatology” uit 2005 (3): “Hydroquinone has been used for decades as a skin lightening agent. Since January 1, 2001, its use in cosmetics has been banned. This ban is as a result of mid-term effects  such as leukoderma-en-confetti/occupational vitiligo and exogenous ochronosis. However, a recent literature search on hydroquinone as a skin lightening agent suggests that possible long-term effects such as carcinogenesis may be expected as well.” De voorstanders argumenteren dan weer dat het allemaal wel meevalt zolang de concentraties niet te hoog zijn en het product niet al te langdurig wordt gebruikt. Bovendien, en daar hebben ze geen ongelijk, is er geen enkel wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat op de huid aangebracht hydroquinone kankerverwekkend zou zijn. Zoals de hierboven vermelde literatuurstudie zelf stelt: “There is no report yet demonstrating carcinogenesis resulting from the application of hydroquinone-containing creams. However doctors should be aware of these potential health risks which were up until now disregarded”.

Ook al ligt de waarheid waarschijnlijk in het midden, feit is wel dat de vrije verkoop van crèmes met hydroquinone in Europa ondertussen verboden is en daar is allicht een goede reden voor. Men kan het risico op huidschade ook perfect uitsluiten omdat er gezondere alternatieven zijn voor pure hydroquinone die nagenoeg even werkzaam zijn.

Eén van die ingrediënten is arbutine zoals we dat terugvinden in beredruifextract. De werking van arbutine is dezelfde als die van hydroquinone. Het is zelfs zo dat arbutine in de huid door enzymes wordt omgezet in een vorm van hydroquinone. Door het feit echter dat arbutine glucosidisch gebonden is en daardoor veel minder agressief dan hydroquinone, is het een veel veiliger alternatief dat toch een bewezen werking heeft. Andere alternatieven met ongeveer dezelfde werking als hydroquinone maar minder schadelijk zijn moerbesextract (mulberry) en zoethoutextract. Dit laatste bevat de stof Glabridin die dezelfde werking heeft als arbutine maar net iets minder effectief is.

De natuurcosmetica werft op dit moment ook heel sterk met het natuurlijke Kojiczuur als huidverbleker. Kojiczuur is een bijproduct wat ontstaat bij de productie van saké, Japanse rijstwijn. Het Scientific Committee on Consumer Safety van de Europese gemeenschap acht Kojic Acid veilig bij een maximale concentratie van 1% maar wijst wel op het allergene karakter van de stof. Daarnaast raadt ze het gebruik op grotere huidvlakken en op beschadigde huid af (4).

Ook een bekende huidverbleker is niacinamide. Niacinamide werkt anders dan hydroquinone en de hierboven besproken alternatieven. Het zorgt ervoor dat pigment zich niet in de epidermis kan verspreiden maar remt de vorming van pigment niet. Leuk meegenomen is dat niacinamide ontstekingsremmend werkt en de huid kan kalmeren bij bepaalde allergische reacties. Het remt namelijk de histamine productie af en vermindert daardoor de roodheid en jeuk die daarvan doorgaans het gevolg zijn. 

Naast actieve huidverblekers bevatten de meeste blekende crèmes ook een zonnebeschermingsfactor. Niet onlogisch aangezien UV-straling verantwoordelijk is voor onze melanine aanmaak. Onder het motto "voorkomen is beter dan genezen" dus. Dat hier de beste keuze een gezonde, milieuvriendelijke minerale filter is, hoeft geen betoog.

In de praktijk blijkt dat een combinatie van verschillende huidverblekende ingrediënten, elk met een andere werking, het meest effectief is. Zo combineert bijvoorbeeld de Bleaching Cream van DR. BAUMANN arbutine met niacinamide en titaniumdioxide als UV-bescherming. 

Verwacht echter nooit wonderen van een huidverblekend product. Het kan een deel van de pigmentvlekken "oplossen" en doen vervagen maar pigmentvlekken voor 100% 'wegsmeren' lukt nooit. Voorkomen is beter dan genezen geldt ook hier. Het regelmatig gebruiken van een goede huidverzorging met voldoende antioxidanten en verantwoord omgaan met de zon zullen ervoor zorgen dat pigmentvlekken tot een minimum beperkt blijven.

 

Copyright DR. BAUMANN COSMETIC

 

Bronnen:

(1). Jetske Ultee over Hydroquinone
(2). Paula Begoun (Paula's Choice) over Hydroquinone
(3). Hydroquinone and its analogues in dermatology - a potential health risk - Journal of Cosmetic Dermatology - 4 - 55-59 - 2005.
(4). Scientific Committee on Consumer Safety. SCCS. DRAFT OPINION ON. Kojic Acid