Over natuurlijke olie en essentiële vetzuren

Sommige natuurlijke, plantaardige oliën zijn een weldaad voor de huid. De ene olie is al beter dan de andere maar welke olie is nu eigenlijk dé beste? En, bestaat die eigenlijk wel?

Als je je huid reinigt haal je voor een groot deel de natuurlijke beschermende vetlaag van de huid weg. De eerste functie van een gelaatscrème of bodylotion is dan ook deze weer aan te vullen. De natuurlijke beschermlaag van de huid bestaat uit cholesterol, squaleen, triglycerides, fosfolipiden, vrije vetzuren, wassen en wasesters (zie Tabel 1, onderaan). De talgklieren staan in voor de aanmaak van dit vetlaagje.

Sommige in huidtalg aanwezige vetstoffen kan het lichaam niet zelf aanmaken. Om die reden worden deze vetstoffen ook wel 'essentiële' lipiden, 'essentiële vetzuren' of 'vitamine F' genoemd. Zij moeten rechtstreeks uit de voeding worden gehaald. Onze westerse voeding bevat jammer genoeg niet voldoende vitamine F. Toevoeging van deze essentiële vetzuren aan cosmetica is dus wel degelijk zinvol voor een goede huidverzorging.

Bepaalde plantaardige natuurlijke oliën zoals teunisbloemolie, jojobaolie, sesamolie, macadamiaolie en sheabutter bevatten hoge concentraties van deze essentiële vetzuren. Een bijkomend voordeel van deze oliën is dat ze rijk zijn aan vitamines.

Dé beste plantaardige olie moet dan haast die plantaardige olie zijn die onze eigen beschermlaag qua essentiële vetzuursamenstelling het dichtst benaderd. Laten we dus eerst even kijken hoe die samenstelling er uit ziet*:

De huidbarrière bestaat uit het natuurlijke vetlaagje wat aangemaakt wordt door de talgklieren plus de hoornlaag, die ook weer een specifieke vetsamenstelling heeft.

Tabel 1 geeft de juiste vetsamenstelling van de hydrolipidenlaag van de huid weer. Dat laagje is het natuurlijke vetlaagje dat aangemaakt wordt door de tangklieren.

Tabel 4 geeft de juiste vetsamenstelling van de hoornlaag weer. Die huidlaag is de bovenste huidlaag die voornamelijk aangemaakt wordt door de epidermale cellen (de levende huidcellen).

Natuurlijke oliën hebben niet allemaal dezelfde samenstelling. Een belangrijk verschil is de samenstelling van de vetzuren. We geven hier de vetzuursamenstelling van de plantaardige oliën die door ernstige cosmeticaproducenten het vaakst worden gebruikt:

Teunisbloemolie
Palmitic acid (C16:0) = 6,6 %
Stearic acid (C18:0) = 1,4 %
Oleic acid (C18:1) = 9,0 % (vitamine F*)
Linolic acid (C18:2) = 71,7 % (vitamine F*)
Linoleic acid (C18:3) = 9 - 12% (vitamine F*)
Totale concentratie vitamine F = 89,7 - 92,7%

Sesamolie
Palmitic acid (C16:0) = 8,2%
Palmitoleic acid (C16:1) = 0,1% (vitamine F*)
Stearic acid (C18:0) = 5,6%
Oleic acid (C18:1) = 39% (vitamine F*)
Linolic acid (C18:2) = 45,7% (vitamine F*)
Linoleic acid (C18:3) = 0,4% (vitamine F*)
Totale concentratie vitamine F = 85,2%

Macadamia-olie
Palmitic acid (C16:0) = 9,4%
Palmitoleic acid (C16:1) = 19,3% (komt verder enkel in de menselijke huid voor)
Oleic acid (C18:1) = 58,4% (vitamine F*)
Linolic acid (C18:2) = 2,9% (vitamine F*)
Linoleic acid (C18:3) = 0,2% (vitamine F*)
Totale concentratie vitamine F = 80,8%

Sheabutter
Palmitic acid (C16:0) = 5,7 - 8,5 %
Stearic acid (C18:0) = 35,9 - 40,4 %
Oleic acid (C18:1) = 49,9 - 50,0 % (vitamine F*)
Linolic acid (C18:2) = 3,9 - 5,3 % (vitamine F*)
Totale concentratie vitamine F = 53,8 - 55,3%

Jojoba-olie
Palmitic acid (C16:0) = 1,2%
Palmitoleic acid (C16:1) = 0,3% (vitamine F*)
Stearic acid (C18:0) = 0,1%
Oleic acid (C18:1) = 11,4% (vitamine F*)
Gadoleic acid (C20:1) = 71,5% (vitamine F*)
Erucic acid (C22:1) = 13,8% (vitamine F*)
Totale concentratie vitamine F = 97%

Argan-olie **
Palmitic acid = 12 %
Stearic acid = 6 %
Monounsaturated fatty acids = 45-50 %
Oleic acid = 42.8 %
Polyunstaturated fatty acids = 32-40 %
Linoleic acid = 36.8 %
Alpha linolenic acid = < 0.5 %
Totale concentratie vitamine F = 79,6%

Palmitic (C16:0) en Oleic acid (C18:1) kunnen uit al deze plantaardige oliën worden gehaald. De enige echte bron voor Palmitoleic acid (C16:1) daarentegen is macadamiaolie.
De enige serieuze bron voor Stearic acid (C18:0) is sheabutter. Linolic acid (C18:2) is enkel ruim aanwezig in sesamolie en zeer ruim in teunisbloemolie. Linoleic acid (C18:3) is zo goed als alleen maar in teunisbloemolie en arganolie aanwezig.

Hieruit kunnen we dus besluiten dat dé beste natuurlijke olie eigenlijk niet bestaat. Om de vetsamenstelling van de huidbarrière zo dicht mogelijk te benaderen moeten er verschillende natuurlijke oliën worden gecombineerd. De juiste selectie van oliën is voor een succesvolle huidverzorging dan ook van zeer groot belang.

*  Bron: Th. Förster, Cosmetic Lipids and the Skin Barrier, Informa Health Care, 2002.
** Bron: http://www.dietobio.com/aliments/en/argan.html

Copyright: DR. BAUMANN COSMETIC